Akumulator samochodowy - co warto o nim wiedzieć?

Jak powszechnie wiadomo, dzięki akumulatorowi jesteśmy w stanie odpalić silnik, a także odpowiada on za dostarczanie energii wszystkim włączonym elementom (np. radio) przy wyłączonym silniku. Akumulator samochodowy stosunkowo szybko ulega zużyciu – trzeba liczyć się z koniecznością wymiany baterii na nową raz na kilka lat. Przy wyborze nowego urządzenia należy wziąć pod uwagę kilka parametrów i czynników, jak choćby pojemność znamionową, prąd rozruchowy, a nawet kształt i rozmiar. W tym artykule doradzimy, jaki akumulator najlepiej wybrać, jakie są jego rodzaje oraz na co dokładnie zwrócić uwagę. Odpowiemy również na często zadawane pytanie: co możemy zrobić, aby przedłużyć żywotność baterii i jak o nią dbać? Zapraszamy! 

W poniższym artykule przeczytasz o:

• Rodzaje akumulatorów samochodowych
• Jaki akumulator samochodowy wybrać?
• Akumulator samochodowy – jak sprawdzić napięcie?
• Jak sprawdzić akumulator samochodowy bez miernika?
• Jak ładować akumulator samochodowy prostownikiem?
• Akumulator samochodowy – jak przedłużyć żywotność?

Rodzaje akumulatorów samochodowych

Bardzo ważne jest, aby przed zakupem nowego akumulatora do naszego pojazdu zajrzeć pod maskę i sprawdzić parametry oryginalnego, zastosowanego przez producenta urządzenia. Jeżeli nie jesteśmy pierwszymi właścicielami samochodu – pojawia się problem. Nie wiemy czy obecny akumulator jest tym oryginalnym, czy też był on już wymieniany przez poprzedniego/ poprzednich właścicieli. Co za tym idzie – czy jest to na pewno odpowiedni model. Zacznijmy od zweryfikowania, który rodzaj akumulatora będzie nam potrzebny.

Akumulator kwasowo-ołowiowy

Najpopularniejszym, a zarazem najstarszym rodzajem akumulatora jest akumulator kwasowo-ołowiowy. W nowszych modelach samochodów stosuje się je coraz rzadziej. Na ich korzyść przemawia atrakcyjna cena. Ten rodzaj akumulatora składa się z ogniw (zwanymi celami). Te z kolei składają się z przemiennie ułożonych płyt dodatnich i ujemnych, które oddzielone separatorami. Anody wykonane są metalicznego ołowiu, katody – z ditlenku ołowiu. Konstrukcja ta wypełniona jest elektrolitem, w którego skład wchodzi kwas siarkowy, woda oraz inne dodatki.

Akumulator żelowy

Kolejnym rodzajem baterii jest akumulator żelowy. Zasadniczą różnicą w stosunku do akumulatora kwasowo-ołowiowego jest zastosowanie elektrolitu w formie żelu. W jego skład wchodzi kwas siarkowy zmieszany z krzemionką, co zapewnia lepszą odporność na wstrząsy. Ich największą zaletą jest odporność na głębokie rozładowanie, dlatego też wykorzystywane są najczęściej jako akumulatory dodatkowe. Raczej rzadko wykorzystuje się je jako akumulatory rozruchowe.

Ich największa wada? Niestety nie są tanie – w porównaniu do akumulatorów kwasowo-ołowiowych różnica w cenie jest bardzo duża. Warto zaznaczyć, że akumulatory żelowe nie wymagają stawiania w pozycji poziomej; minimalne jest ryzyko wycieku elektrolitu. Dodatkowym atutem tych baterii jest bezobsługowość – nie ma tutaj potrzeby kontroli poziomu czy gęstości elektrolitu, jak również uzupełniania wody destylowanej.

Akumulator AGM

Bardzo ciekawym rodzajem akumulator jest akumulator AGM. Elektrolit w tego typu akumulatorach został zamknięty w macie szklanej – takie rozwiązanie zwiększyło wytrzymałość, zapewniło wydajność prądu rozruchowego, a także zapewniło wysoką szczelność. Warto pamiętać, że proces ładowania przebiega inaczej od akumulatorów kwasowo-ołowiowych. Do ładowania należy używać ładowarek automatycznych przystosowanych do akumulatorów AGM. Zaletą tych akumulatorów jest możliwość używania ich w dowolnej pozycji. Baterie te są również bezobsługowe i bardzo odporne na uderzenia czy wstrząsy.

Nie szkodzi im również niska temperatura – nie dochodzi do uszkodzenia obudowy wskutek powiększającej się objętości elektrolitu. Akumulatory AGM są najnowszymi rodzajami baterii i wykorzystywane są do samochodów z technologią start-stop i systemem odzyskiwania (rekuperacji) energii z hamowania. Ogromną zaletą tego typu akumulatorów jest wyższe napięcie na zaciskach, a także długi czas pracy – dzięki niższej niż akumulatory żelowe wewnętrznej rezystencji. To wszystko sprawia, że akumulatory AGM polecane są do samochodów terenowych oraz motocykli – ogólnie do pojazdów narażonych na ciągłe wstrząsy i niekorzystne warunki terenowe.

Akumulator ECM, AFB, EFB

Akumulatory ECM, AFB oraz EFB to zmodyfikowane wersje akumulatora kwasowo-ołowiowego. Od standardowej baterii odróżnia je większy zbiornik elektrolitu, o wiele dłuższa (nawet dwa razy) wytrzymałość, a separatory zostały wykonane z mikrowłókien polietylenu oraz poliestru. Dobrze sprawdzają się w przypadku samochodów wyposażonych w technologię start-stop, jednak ich dużą wadą jest mała odporność na głębokie rozładowanie; obniża to ich sprawność.

Warto zaznaczyć, akumulatory EFB, AFB i ECM można wykorzystywać jako zamiennik konstrukcji kwasowo-ołowiowej. W tych akumulatorach zastosowano płyty wykonane ze stopu ołowiu, wapnia oraz cyny. Najlepiej sprawdzą się w pojazdach pobierających bardzo dużą ilość energii elektrycznej. Idealne dla osób poszukujących baterii, która zapewni zwiększoną żywotność. Stosunkowo wysoka cena tych akumulatorów to niewątpliwie duży minus.

Jaki akumulator samochodowy wybrać?

Jak wspomniano wcześniej, konieczne jest zwracanie uwagi na rozmiar akumulatora – dobieramy go ze względu na ilość miejsca w naszym samochodzie. Musi się on zmieścić na podstawie, która jest dla niego przeznaczona. Przy wyborze akumulatora należy wiedzieć, z której strony powinny być poszczególne bieguny, jeżeli wybierzemy nieodpowiedni model, może okazać się, że kable są za krótkie, a nam nie uda się podłączyć akumulatora do instalacji.

Parametry akumulatora pasujące do danego pojazdu, zostały określone przez producenta samochodu. Należy przestrzegać tych wytycznych, jeżeli samochód jest w pełni sprawny, to kupowanie akumulatora o większej pojemności oraz prądzie rozruchowym jest zbyteczne. Jednostką, w której wyrażamy prąd rozruchowy, jest amper (A), natomiast pojemność wyrażamy w amperogodzinach (Ah). Jeżeli wybierzemy akumulator o lepszych parametrach, to ułatwi to rozruch silnika, ale z drugiej strony może się to wiązać z krótszą żywotnością baterii, mniejszą trwałością. W przypadku akumulatorów o większej pojemności istnieje większe ryzyko samorozładowania – szczególnie jeżeli przemierzamy krótkie dystanse. Jeżeli bardzo zależy nam na akumulatorze o większej pojemności – warto pamiętać o tym, aby nie była ona większa niż 15% zalecanej od producenta naszego samochodu.

Akumulator samochodowy – jak sprawdzić napięcie?

Na początku warto zdać sobie sprawę z tego, ile powinno wynosić prawidłowe napięcie.

• 13,8 V – na włączonych światłach mijania,
• 12,4 – 12,8 V – w stanie spoczynku
• 13 V – tyle wynosi napięcie akumulatora po jego naładowania, po czym maleje do 12,5 V.

Do pomiaru napięcia akumulatora najczęściej wykorzystuje się multimetr – praktyczne urządzenie, które najczęściej można używać zarówno jako amperomierza, omomierza, jak i woltomierza. Dzięki tej ostatniej funkcji w sposób szybki i prosty zmierzymy napięcie akumulatora.

Mierzenie napięcia multimetrem:

• pomiar należy zacząć od ustawienia pokrętła urządzenia na odpowiedni pomiar. W naszym przypadku będzie to oczywiście pomiar napięcia prądu stałego (DC) – zakres automatyczny lub do 20 V.
• mierzenie wartości napięcia w stanie spoczynku najlepiej przeprowadzić kilka godzin po zgaszeniu silnika – będzie ono ustabilizowane. Do (+) akumulatora przykładamy czerwoną sondę miernika, do (-) akumulatora – czarną sondę.
• Prawidłowy pomiar powinien mieścić się w granicy od 12,4 – 12,8 V.
• Następnie mierzymy, ile wynosi pomiar spadku w trakcie uruchamiania – tutaj należy poprosić drugą osobę do pomocy. Przykładamy przewody miernika do zacisków. Podczas uruchomienia silnika sprawdzamy, jaka była najniższa wartość, którą wskazało urządzenie. Warto dodać, że nie powinno ono wynosić mniej niż 9 V.
• Ważną wartością jest również wzrost napięcia po uruchomieniu silnika. Możemy dzięki niej ocenić pracę alternatora – powinna wynosić 13,8 – 14,4 V. Jeżeli uzyskamy prawidłową wartość, włączamy światła mijania, klimatyzację, radioodbiornik. Jeżeli napięcie spadło, przez chwilę zwiększamy obroty silnika do około dwóch tysięcy. Teraz napięcie powinno wrócić do prawidłowego przedziału.

Jeżeli wartość pomiaru w trakcie spoczynku była niższa niż 12,4 V, może to świadczyć o niedoładowanym akumulatorze. Napięcie podczas uruchamiania, które jest niższe od prawidłowego – może świadczyć o niezbyt dobrej kondycji akumulatora. Wynik ten będzie różnił w zależności od pory roku i rodzaju silnika. O problemach z alternatorem może świadczyć brak wzrostu mierzonego napięcia, mimo zwiększenia obrotów silnika. Warto również przeczyścić klemy, sprawdzić główny kabel łączący alternator i akumulator.

Jak sprawdzić akumulator samochodowy bez miernika?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta – szukamy dobrego warsztatu samochodowego. Jest to rozwiązanie bardzo wygodne, a my nie musimy przejmować się zakupem odpowiedniego narzędzia pomiarowego. Z pewnością każdy mechanik posiada odpowiednie wyposażenie i dużą wiedzę. Warto dodać, że zyskujemy również fachowe doradztwo, a w razie problemów, nieprawidłowych pomiarów – dokładną diagnozę problemu oraz naprawę usterki.

Jak ładować akumulator samochodowy prostownikiem?

Ładowanie akumulatora prostownikiem wymaga od nas przestrzegania kilku zasad. Musimy zachować pełną ostrożność i nie ładować baterii w pobliżu źródła ognia – nawet papieros może spowodować wybuch, ponieważ w trakcie ładowania z akumulatora wydobywa się wodór. Podczas podłączania prostownika do akumulatora bardzo ważna jest kolejność łączenia zacisków.

Zaczynamy od podłączenia zacisków prostownika i akumulatora oznaczonych plusem, następnie przechodzimy do zacisków oznaczonych (-). Następnie ustawiamy wartość prądu, którą będzie ładowany akumulator. Teraz możemy już podłączyć prostownik do sieci. Posiadacze samochodów często zadają pytanie: jakim prądem ładować akumulator samochodowy? Otóż zależy od pojemności baterii. Przykładowo – jeżeli pojemność naszej baterii standardowej wynosi 85 Ah, należy ładować ją prądem o natężeniu maksymalnie 8,5 A. Wynika z tego, że natężenie prądu nie powinno przekraczać 1/10 wartości pojemności akumulatora.

O czym jeszcze należy pamiętać podczas ładowania akumulatora prostownikiem? Jak długo trwa ładowanie akumulatora?

• Podczas ładowania należy kontrolować temperaturę – nie powinna przekraczać 45 stopni Celsjusza.
• Przed odłączeniem przewodów warto odczekać 15 – 20 minut.
• Napięcie wyjściowe prostownika powinno być równe napięciu w akumulatorze np. 12 V.
• Napięcie naładowanego akumulatora samochodowego w trakcie spoczynku wynosi ok. 12.6 V.
• Ładowanie akumulatora nie powinno trwać dłużej niż 10 – 12 godzin.

Akumulator samochodowy – jak przedłużyć żywotność?

• Jeżeli posiadamy baterię obsługową – kontrolujmy i uzupełniajmy w razie potrzeby poziom elektrolitu. Należy zachować przy tym szczególną ostrożność – jest to silnie żrący roztwór.
• Podczas jazdy w ekstremalnych warunkach należy bardzo uważać – może dojść do zwarcia wskutek urwania się płyty ogniw.
• Co około trzy miesiące warto wyczyścić klemy.
• Dbajmy o odpowiednie wypoziomowanie i zamocowanie baterii.
• Jeden z ważniejszych punktów: nie doprowadzajmy do całkowitego rozładowania akumulatora.
• Krótkie dystanse nie służą akumulatorowi – w razie potrzeby, np. raz w tygodniu, możemy przejechać kilkanaście kilometrów. Akumulator będzie miał szansę się naładować.
• Przeładowanie akumulatora również jest bardzo niekorzystne.
• W razie potrzeby można przeprowadzić proces odsiarczania akumulatora. W znacznym stopniu przywraca to sprawność baterii i poprawia jej kondycję.

Warto dbać o kondycję akumulatora samochodowego. Kilka prostych czynności znacznie przedłuży jego żywotność, a także poprawi sprawność. Jeżeli wystąpi konieczność wymiany baterii na nową – wybierzmy odpowiedni model. Bateria o dużo lepszych parametrach niż zaleca producent, nie zawsze będzie najlepszą opcją. Obecnie, na rynku jest ogromny wybór akumulatorów – różnią się nie tylko parametrami, ale również rodzajem. Jeżeli mamy wątpliwości w sprawie doboru nowej lub problemy z obecną baterią – wybierzmy się do dobrego warsztatu, gdzie otrzymamy fachową pomoc, naprawę ewentualnych usterek oraz doradztwo.

Marta